Odpowiedni dobór kolorów jest bardzo ważny w lakiernictwie. Tu nawet najlepsze ludzkie oko może nie wystarczyć. Kolorymetr to urządzenie do pomiaru barwy, które wspiera fachowców-lakierników. Obok spektrofotometru znajduje on zastosowanie wszędzie tam, gdzie trzeba ustalić różnice w odcieniach lub użyto pigmentów perłowych czy metalicznych. W artykule odpowiemy na pytania dotyczące kolorymetru, tj. co to jest, jak działa, do czego służy i jakie ma zastosowanie w lakiernictwie.

Co to jest kolorymetr?

Kolorymetr to przyrząd służący do psychofizycznej analizy pomiaru koloru. Gromadzone przez niego dane są na bieżąco  odczytywane i przetwarzane na trójchromatyczną wartość. Urządzenie izoluje szerokie pasma długości fali za pomocą zastosowanych w nim filtrów absorpcji trójchromatycznej, dzięki czemu możliwa jest analiza kolorystyczna. To idealny przyrząd do mierzenia podstawowej kontroli jakości barw. Jest uniwersalny, wytrzymały i stosunkowo niedrogi. Natomiast jego ograniczenia to brak możliwości:

• pomiarów w zmiennych warunkach światła,
• określenia siły barwienia i metameryzmu,
• dokładnej formulacji kolorów.

Jak działa kolorymetr?

Kolorymetr jest zbudowany zgodnie z zasadą działania ludzkiego oka, które posiada trzy rodzaje czopków reagujących na różne zakresy barw. Tak samo urządzenie to ma czujniki dla trzech zakresów barw. Jako filtry umieszczono w nich dodatkowe kolorowe szybki, umożliwiające mu reagowanie nie tylko na ogólną jasność. W zależności od barwy: czerwonej, zielonej oraz niebieskiej, przepuszczają wybrany zakres fal, a osłabiają pozostałe. Taka konstrukcja pozwala kolorymetrowi na gromadzenie danych informujących, jaka ilość światła pada na wybrane czujniki. Dzięki temu mierzy on siłę impulsów i zamienia je na postać cyfrową, z której użytkownicy kolorymetru odczytują potrzebne informacje.

Do czego może służyć kolorymetr?

Kolorymetr dokonuje pomiarów światła emitowanego, ze względu na brak wyposażenia w jego własne źródło. Przy jego pomocy można dokonywać pomiaru barw wytwarzanych między innymi przez:

• monitory,
• telewizory,
• telebimy.

Kolorymetr świetnie nadaje się do wykonywania podstawowych pomiarów próbek kolorów ze wzorca oraz do badania powierzchni płaskich jak metal czy plastik. W tym zakresie może być stosowany w lakiernictwie. Jeśli potrzebne są pomiary z dużą dokładnością, należy użyć spektrofotometru.

Kolorymetr a spektrofotometr w lakiernictwie

Dobór odpowiedniej barwy lakieru to dość skomplikowany proces. Zastosowanie prawidłowego odcienia jest szczególnie ważne, jeśli lakierowane są tylko fragmenty karoserii. Kolorymetr jako bardzo podstawowe urządzenie do pomiarów kolorów, może służyć podczas wybierania właściwego odcienia ze wzornika. 

Spektrofotometr to zaawansowane technologicznie urządzenie, które nie wymaga montowania dodatkowych filtrów jak kolorymetr. Wpadająca do jego wnętrza wiązka światła jest rozszczepiana i prowadzona przez kilkadziesiąt czujników, z których każdy może jednoznacznie określić, jaki kolor bada. Mierzone światło opisuje w postaci zestawu liczb, który stosuje w grafice komputerowej, dając możliwość wyboru koloru z maksymalną precyzją. W lakiernictwie komputerowy dobór lakieru gwarantuje właściwy efekt i zadowolenie klienta.

Podsumowanie

Kolorymetr różni się budową i możliwościami od spektrofotometru. Jest znacznie mniej skomplikowanym technologicznie urządzeniem, przez co niestety także mniej precyzyjnym w pomiarach. Sprawdzi się doskonale podstawowych pomiarów kolorów, np. przy doborze próbek ze wzorca. Do niedawna był powszechnie stosowanym urządzeniem w lakiernictwie. Obecnie jest stopniowo wypierany przez spektrofotometr, który daje więcej możliwości pomiarów o większej dokładności.